آشنایی با لباس های محلی کردی

دستار: به کلاه و یا همان پارچه ای که مردان کردی به دور سر خود می بندند دستار می گویند. به دستار نام های دیگری همانند کلاغه‌، دشلمه‌، مندلی‌، رشتی‌، و سروین‌ (سربند) نیز می گویند. همانطور که قبلا گفتیم نحوه بستن دستار در میان مردان کرد نواحی مختلف متفاوت است. همچنین زنان نیز چنین پارچه و روسری را هم به دور سر خود می بندند منتها با دستار مردان متفاوت است.

فرنجی‌: یا “فره‌جی‌” که ویژه مردان ناحیه اورامانات است و از نمد ساخته و آماده می‌شود. اگر به لباس مردان چوپان در زمستان دقت کنید، بالاتنه یا جلیقه ای پشمی را در تن آن ها خواهید دید که در ناحیه شانه کمی به سمت بیرون برآمدگی دارد. به همین لباس کرک و پشمی، فرنجی می گویند.

ساق‌بند پشمی (پوزوانه): در قدیم برای جلوگیری از سرمای شدید منطقه در فصل زمستان و حرکت آسان در داخل برف و جلوگیری از رسیدن رطوبت به پاها، جلوگیری از گزش مار در فصل تابستان، جمع کردن شلوار گشاد کردی برای عبور از کوهستان‌ها و سنگلاخ‌های صعب‌العبور منطقه از ساق بند استفاده می کردند.

کله بال: نوعی از نمد پوششی است که چوپانان در مناطق چرای گله در صحرا استفاده می‌کنند.

کِلاو: کلاو در واقع همان کلمه کلاه است که در تلفظ و گویش کردی به این شیوه گفته می شود. کلاه محلی مردان کردی با دقت و ظرافت خاصی همراه با نقش و نگارهایی بر جایی مانده از فرهنگ اصیل کردی ساخته می شود. این کلاه عموما به رنگ‌های سیاه ‌و سفید و در دو صورت بلند یا تخت بافته می‌شود. گاهی رنگ های دیگر را در بافت و تزئین این کلاه ها به کار می گیرند. کلاو به همراه پیچ استفاده می شود.

پیچ: دستمال، دستار یا در میان عامه “دزمال” و گاهی  به رنگ سیاه ‌و سفید است. پیچ به همراه کِلاو استفاده می شود. آن را با گذاشتن کلاه روی سر و به دور آن پیچانده می‌شود و در قسمت پشت سر در درون دستمال محکم می شود تا شل نشده و از سر نیفتد.

• تعریف دیگری از پیچ یا پچ: پارچه‌ای است سه متری و اغلب گل‌دار که در انتهایشان، تارهای جدا شده و ریش ریش دارند. موقع بستن به دور سر آن را به گونه ای می بندند که این ریش ریش ها در طرفین به شکل زیبایی آویزان می شود. حتی می توان آن را جزوی از تزئینات سر و لباس مردان دانست. در نواحی سقز و مرزی به آن پچ می‌گویند. کاربرد این پارچه بیشتر به خاطر عرقچین است.

کلاش یا گیوه: پاپوشی یا همان کفشی است که آن هم عموما به رنگ سفید دوخته می شود. در دوخت کلاش و گیوه از ظرافت خاصی استفاده می کنند. آن را با بافت های مختلفی می دوزند. این پاپوش از بدبو شدن پا جلوگیری می‌کند و پا را خنک نگه می‌دارد. حتی امروزه طرح ها و بافت های جدیدی از گیوه را با کفی های چرمی جدید می توانید در بازار پیدا کنید. این نوع کفش حتی جهانی شده است. کفش های گیوه از رشته نخ های پنبه ای بافته می شود.

کراس: کراس همان پیراهن که البته بیشتر برای لباس های محلی کردی زنانه استاده می شود اما گویا مردان کردی نیز چنین لباسی دارند. این لباس یقه ندارد و به علاوه به انتهای آستین‌ها سورانی اضافه می کنند.

چوپی دستمالی است که در هنگام رقص کردی آن را در دست می گیرند.