سوغات بلغارستان چیست؟

سوغات بلغارستان از دیگر جاذبه‌های این کشور زیباست. صوفیه، پایتخت بلغارستان، یکی از شهرهای دیدنی و جذاب برای گردشگران سراسر دنیا است. این شهر، سوغاتی‌های خاص و متنوعی دارد که نشانی از فرهنگ بومی منطقه است.

خریدن سوغات یکی از بهترین بخش‌های سفر است؛ زمانی که با شور و اشتیاق، بازارچه‌ها و مراکز خرید را دور می‌زنیم تا یک سوغاتی خوب برای عزیزان‌مان پیدا کنیم.

صوفیه، پایتخت بلغارستان، فرهنگی جالب و متنوع دارد. در این شهر، رویدادها و جشن‌های سنتی فراوانی برپا می‌شود و اهالی آن، هنرهای بومی را زنده نگه می‌دارند و به داشتن آنها افتخار می‌کنند. یکی از بهترین کارهایی که در سفر می‌توانید انجام دهید، خریدن سوغات است به خصوص از شهری مثل صوفیه که هنوز هم سنت‌ها و محصولات بومی، در آن از اهمیت خاصی برخوردار است.

البته در صوفیه از آنجایی که شهری بزرگ و پایتخت بلغارستان است، هر محصولی که فکر کنید پیدا می‌شود. مثلا کیف و کفش و لباس که همه‌جای دنیا پیدا می‌شود. برای سوغات و یادگاری از سفر، هیچ چیز بهتر از محصولات سنتی و بومی نیست. در صوفیه و در بازارها و فروشگاه‌های سوغات آن، می‌توانید صنایع دستی و محصولات محلی این شهر را بخرید. با این کار، می‌توانید از هنرهای بومی حمایت کنید.

به غیر از صنایع دستی، یکی از چیزهایی که به عنوان سوغات صوفیه می‌توانید بخرید، انواع خوراکی‌های محلی است که این شهر به داشتن آنها معروف است. در ادامه، تعدادی از مهم‌ترین سوغاتی‌های سنتی و محلی صوفیه را معرفی می‌کنیم.

پوشاک سنتی

یکی از لباس‌های سنتی بلغارستان لیتاک نام دارد که از چند قسمت تشکیل می‌شود. جذاب‌ترین بخش آن، پیراهن است. این پیراهن بلند دو مدل مختلف دارد و مهم‌ترین بخش از پوشاک سنتی زنانه در بلغارستان است و فرقی نمی‌کند که برای کدام قوم و قبیله باشد.

رایج‌ترین نوع آن، یک پیراهن راسته شبیه به پانچو است که تا روی پا، ادامه دارد و بلند است، آستین‌های گشاد دارد و معمولا پر از گلدوزی‌های زیبا است. از نظر تنوع و تزیینات، لباس‌های زنانه بسیار پرزرق‌وبرق‌تر از لباس‌های مردانه است.

لباس‌های سنتی که در زمان‌های گذشته، زنان بلغاری می‌پوشیدند، طرح‌ها و تزیینات خاصی داشت که خانواده و اصالت هر فرد را مشخص می‌کرد. همچنین نشانه‌هایی وجود داشت که از طریق آن افراد می‌توانستند بفهمند که یک زن، مجرد است یا متاهل.

لباس‌های سنتی در فروشگاه‌های مخصوص سوغات عرضه می‌شود و قیمت‌های متنوعی دارد ولی در مجموع، نسبتا گران‌قیمت است و اگر بخواهید یک دست کامل از این لباس‌ها را بخرید ممکن است قیمت آنها تا ۶۵۰ دلار هم برسد.

عروسک‌های سنتی

عروسک‌ها نقش مهمی در فرهنگ بلغارستان دارند و بخشی جدانشدنی از کودکی اهالی بلغارستان هستند. عروسک‌های سنتی بلغارستان، تماما دست‌ساز هستند و با طرح‌ها و لباس‌های سنتی مختلف تولید می‌شوند و تنوع آنها بسیار زیاد است. لباس این عروسک‌ها، لباس‌های سنتی بلغارستان است و تقریبا لباس همه‌ی مناطق مختلف این کشور را می‌توانید تن این عروسک‌ها ببینید.

به غیر از عروسک‌های معمول که در غالب زن و مرد و کودک تهیه می‌شوند، ممکن است در فروشگاه‌های سوغات، انواع عروسک‌های دست‌ساز را بینید که با الهام از شخصیت‌های خیالی، خون‌آشام‌ها، فرشته‌ها و جن و پری تهیه می‌شوند. این عروسک‌ها را معمولا برای بعضی از مراسم سنتی تهیه می‌کنند.

ظروف سرامیکی و قابلمه های Gyuvetch

حتما متوجه طعم‌ بی‌نظیر غذاهای بلغاری شده‌اید. یکی از رمز و رازهای این غذاهای لذیذ  استفاده از ظروف سفالی و سرامیکی برای طبخ غذا است که gyuvetch نام دارد. بسیاری از غذاهای بلغاری به خصوص خوراک‌ها در این ظرف مخصوص تهیه می‌شوند. هم در خانه‌ها و هم در رستوران‌ها از این ظرف‌ها استفاده می‌کنند که قدمت استفاده از آنها به چندین قرن قبل برمی‌گردد.

اگر دوست دارید غذاهای بلغاری را در خانه درست کنید، حتما یکی از این ظرف‌‌ها بخرید. این هدیه‌ی خوبی برای علاقه‌مندان به آشپزی است. موقع آشپزی در این ظرف‌ها این نکته را هرگز فراموش نکنید که باید روی شعله‌ی بسیار کم قرار بگیرند. اگر می‌خواهید یک غذای کاملا بلغاری به شیوه‌ی بلغاری سرو کنید، حتما بشقاب‌های سرامیکی را خریداری کنید که طرح‌های زیبایی دارند و جذابیت خاصی به سفره‌ی شما می‌دهند. این ظرف‌ها نه تنها غذا را برای مدت زیادی گرم مگه می‌دارند بلکه رنگ و لعابی به سفره می‌دهند. این سوغاتی محبوب صوفیه، قیمت مناسبی دارد.

روغن گل محمدی

رز، یکی از محبوب‌ترین گل‌ها در سراسر دنیا است. این گل را به خاطر زیبایی چشمگیر و عطر بی‌نظیرش دوست دارند. رز دمشقی یا گل محمدی یکی از انواع رز است که بیش از ۳۰۰ سال پیش از دمشق به بلغارستان راه پیدا کرد. به خاطر خاک حاصل‌خیز و آ‌ب وهوای خاص بلغارستان، این گل به سرعت در سراسر این کشور رواج پیدا کرد و کاشته شد. امروزه بلغارستان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان روغن گل محمدی در دنیا است و این گل، به یکی از نمادهای گردشگری این کشور تبدیل شده است. عصاره گل محمدی از گلبرگ‌های این گل تهیه می‌شود و برای این کار از شیوه‌های خاص سنتی استفاده می‌شود. برای به دست آوردن یک کیلو از این عصاره، پنج تن گلبرگ نیاز است به همین دلیل این عصاره، یکی از گران‌ترین عصاره‌ها در سراسر دنیا است. آن را طلای مایع می‌نامند و از آن در صنایع تولید محصولات زیبایی و عطر استفاده می‌کنند و امروزه یکی از مهم‌ترین مواد تشکیل‌دهنده‌ی بسیاری از عطرها است.

برای تولید محصولات مراقبت از پوست مثل انواع کرم، لوسیون و محصولات شوینده مثل صابون و… نیز استفاده می‌شود. این عصاره در تقویت و استحکام، آب رسانی و احیای پوست، هیچ جایگزینی ندارد. به غیر از این عصاره، از گلاب برای معطر کردن دسرها و غذاها، انواع بستنی و پودینگ و… استفاده می‌شود. یکی دیگر از محصولات بلغارستان، مربای گل محمدی است که در قنادی کاربرد دارد.

پالامارکا

پالامارکا یکی از ابزارهای سنتی است و سوغاتی جالبی برای کسانی که به صنایع دستی و محصولات بومی علاقه دارند. از این وسیله در زمان درو و برداشت محصولات با کمک داس، به عنوان محافظی برای انگشتان دست استفاده می‌کردند. حتی از این ابزار در بعضی از مراسم سنتی قبل از برداشت، استفاده می‌کنند. مثلا یکی از این مراسم به این ترتیب است که دختران جوان و مجرد، پلامارکاهایی که روی آن آرزو یا پیامی نوشته شده را یک جا جمع می‌کنند و بعد یکی یکی از بین آنها برمی‌دارند و پیام روی آن را می‌خوانند. این پیشگویی‌ها، آینده‌ی احتمالی فرد را نشان می‌دهد. مثلا اگر روی یکی از آنها نوشته باشد که پنیز و شیر خواهید خورد، به این معنا است که با یک گله‌دار ازدواج خواهی کرد. امروزه می‌توانید این ابزار سنتی را سفارش دهید و روی آن یک نقاشی سنتی یا پیامی برای عزیزن خود، بنویسید.

آلات موسیقی سنتی بلغاری

در سفر به صوفیه حتما در رستوران‌ها و کافه‌ها، نوای موسیقی محلی را خواهید شنید که با آلات موسیقی خاصی نواخته می‌شوند. این آلات موسیقی در سراسر این کشور رواج دارند و هنوز هم موسیقی سنتی و فولکلور بلغارستان، بخش مهمی از زندگی مردم را تشکیل می‌دهد. اگر به موسیقی به خصوص موسیقی سنتی مناطق مختلف دنیا علاقه‌ دارید، این آلات موسیقی می‌توانند سوغاتی جالبی برای شما باشند. از بعضی از آنها برای نواختن موسیقی در مراسم عروسی و جشن‌ها استفاده می‌شود. علاوه بر اینکه به عنوان یک وسیله‌ی تزیینی می‌توانید آن را به خانه برید، می‌توانید از یکی از اهالی و نوازندگان، کمی نواختن آنها را یاد بگیرید.

قالی و قالیچه

صنایع دستی بلغارستان با فرهنگ بومی این منطقه، رابطه‌ای تنگارتنگ دارد. هر آنچه که در بلغارستان به فرهنگ بومی مردم مرتبط باشد، بسیار رنگارنگ و جذاب است. خواه یک قالی کوچک باشد یا یک قطعه‌ی موسیقی.

طیف وسیعی از رنگ‌های شاد و زنده و جذاب را در فرهنگ‌ها و صنایع دستی اهالی بومی منطقه خواهید دید. قالی و قالیچه یکی از محبوب‌ترین انواع صنایع دستی بلغارستان است که به خوبی می توانید در آن گوشه‌هایی از سبک زندگی سنتی این کشور را ببینید. تنوع و زیبایی طرح فرش‌ها از زمان‌های قدیم، نشانی از شان اجتماعی بوده است. فرش‌های بزرگ و سنگین و بسیار رنگارنگ را به عنوان جهیزیه به عروس می دادند.

امروزه تعداد کمی هنرمند قالیباف در بلغارستان فعالیت می‌کنند که می‌توانند این فرش‌های زیبا و دست‌بافت را به همان شیوه‌های سنتی تهیه کنند. برای بافت آنها فقط از متریال‌های طبیعی استفاده می‌شود حتی برای رنگ کردن نخ‌هایی که عموما پنبه یا پشم هستند. البته امروزه به ندرت از رنگ‌های شیمیایی هم استفاده می‌شود ولی در زمان‌های دور، حتی رنگ‌ها از مواد موجود در طبیعت به دست می‌آمدند. همانطور که انتظار دارید، قیمت این قالی‌ها و قالیچه‌ها زیاد است ولی بدون شک ارزش هزینه کردن دارد.

بافته‌های سنتی و تزیینات گلدوزی شده

بافتنی، قلاب بافی و گلدوزی‌های سنتی، جزو هنرهای قدیمی و از سوغات بلغارستان است. هنوز هم افرادی پیدا می‌شوند که به این هنرهای رنگارنگ علاقه نشان می‌دهند ولی بیشتر، سالمندان و قدیمی‌ترها به این کار می‌پردازند. در صوفیه و در محله‌های قدیمی شهر، سالخوردگان زیادی را خواهید دید که بیرون از خانه مشغول بافتن و گلدوزی می‌شوند و حتی می‌توانید از آنها بخواهید که این هنر را به شما بیاموزند. یا به آنها سفارش دهید که پتو، لباس و شال و کلاهی زیبا آماده کنند.

این دست‌بافته‌ها با طرح‌های خاص بلغاری، اشکال هندسی و طرح‌هایی از گل و گیاه و پرندگان تزیین می‌شوند. انواع رومیزی، پتو، دامن‌های زیبا و پلیورهای رنگارنگ را می توانید از این هنرمندان بخرید. هر آنچه که از این هنرمندان بخرید تماما کار دست است و با عشق و علاقه‌ی فراوانی بافته و تزیین می‌شود.

پنیر سفید بلغاری

یکی دیگر از سوغات بلغارستان پنیر سفید بلغاری است که معمولا آن را با پنیر فتای یونانی اشتباه می‌گیرند. ولی این پنیر برای اهالی بلغارستان بسیار اهمیت دارد و طعم متفاوت از پنیر فتا دارد. این پنیر در سال ۱۹۰۵ ابداع شده است و آن را با انواع شیر از جمله شیر گاو، بز یا گوسفند تهیه می‌کنند. برای اینکه بهترین طعم ممکن را داشته باشد، برای تهیه‌ی آن باید ۶۰ روز صبر کنید. این پنیر یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در تهیه‌ی سالاد Shopska است و حتی برای درست کردن یکی از انواع غذاهای سنتی یعنی فلفل شکم‌پر نیز از آن استفاده می‌شود.

مارتنیتسا (Martenitsa)

در روز اول مارس، اهالی بلغارستان به دوستان و عزیزان خود مارتنیستا را بعنوان یکی دیگر از سوغات بلغارستان هدیه می‌دهند؛ نوعی عروسک کوچک تزیینی که با کاموای قرمز و سفید درست می‌شود و نمادی از آرزوهای خوب و سلامتی است.

مارتنیستا به شکل‌های مختلف درست می‌شود ولی رایج‌ترین نوع آن در غالب دستبند یا آویز است. رنگ سفید، سمبل خلوص و پاکی و آب شدن برف‌ها است و رنگ قرمز نماد زندگی و عشق. درخت‌ها را نیز در همین روز، با این تزیینات سفید  قرمز، تزیین می کنند. این مراسم سنتی، رسیدن بهار را نوید می‌دهد و در این زمان از سال، مردم برای هم کارت‌های تبریک همراه با پیام‌ها و آرزوهای زیبا می فرستند. این تزیینات را هر گوشه از شهر که نگاه کنید پیدا خواهید کرد.

ماسک‌های کوکری (Kukeri)

در بلغارستان، سال جدید با آداب و رسوم خاصی برپا می‌شود که هر کدام به معنای آرزوی سالی سرشار از سلامتی و نعمت است. در سراسر بلغارستان، رویدادهای سنتی خاصی اجرا می‌شود که کارناوال کوکری یکی از آنها است. این مراسم بیشتر در صوفیه رواج دارد و در انتهای ماه ژانویه برگزار می‌شود. فقط مردان متاهل حق شرکت در این جشن را دارند.

آنها در این مراسم، به رقص و آواز سنتی مشغول می‌شوند و تئاترهای سنتی اجرا می‌کنند. ماسک‌های این جشن را معمولا از چوب می‌سازند و به رنگ‌های مختلفی رنگ می‌کنند. به آنها تکه‌های آینه یا پارچه‌های رنگی هم آویزان می‌کنند. بعضی از این ماسک‌ها، دو چهره دارند، یک چهره‌ی خوب و یک چهره‌‌ی بد. که نمادی از خوبی و بدی است که در کنار هم در دنیا وجود دارد. هر سال بیش از ۱۰ هزار نفر در این مراسم شرکت می‌کنند و اگر به آداب و رسوم سنتی مردم دنیا علاقه دارید، این ماسک‌ها به عنوان یک وسیله‌ی تزیینی و یادگاری از سفر به صوفیه می‌توانید خریداری کنید.

محصولات چرمی

چرم‌دوزی و تولید محصولات چرمی از قرن‌ها پیش در بعنوان یکی از سوغات بلغارستان رواج دارد و هنرمندان ماهری در این کشور به تولید صنایع دستی چرمی مشغول‌اند. مراحل دباغی و آماده سازی چرم به شکل سنتی بسیار دشوار است. انواع کیف، کفش، کلاه و سایر لوازم چرمی را می‌توانید از هنرمندان بلغارستان خریداری کنید. هدیه‌ای گران‌قیمت و ارزشمند که بدون شک مورد توجه عزیزان‌تان قرار می‌گیرد. البته غیر از پوشیدنی‌های کاربردی، وسایل تزیینی چرمی هم به وفور در فروشگاه‌های سوغات پیدا می‌شود که بسیار زیبا است و قیمت مناسب‌تری دارد.